Η οχύρωση
Από την
αρχική οχύρωση των Φράγκων μόνον η διαίρεση σε δύο περιβόλους, έναν εξωτερικό
και έναν εσωτερικό, το ακροπύργιο (donjon) και
ορισμένα ελάχιστα ίχνη διακρίνονται, καθώς στο πέρασμα των αιώνων ήταν συνεχείς
οι εργασίες συντήρησής του ώστε να είναι αξιόμαχο, τόσο από τους Βυζαντινούς όσο
και τους Οθωμανούς.
Με την
ίδρυση του οικισμού, μετά το 1262, νέα τείχη κτίστηκαν για να περιλάβουν αρχικά
τις οικίες των αρχόντων και τα παλάτια των δεσποτών στην άνω πόλη και, στη
συνέχεια, τις υπόλοιπες κατοικίες και τα μοναστήρια της κάτω πόλης, της
Μεσόχωρας. Από τα ΒΔ του κάστρου των Φράγκων ξεκινούσε ο πρώτος περίβολος που
κατέβαινε προς τα κάτω αγκαλιάζοντας το κεντρικό πλάτωμα, όπου κτίστηκαν τα
παλάτια, και συνέχιζε προς τα νότια, πάνω από την Παντάνασσα, μέχρι την άκρη
του βράχου πάνω από τον γκρεμό. Ο δεύτερος περίβολος που ιδρύθηκε ίσως τον 14ο
αιώνα άρχιζε από το Αφεντικό και περνώντας κάτω από τη Μητρόπολη έφτανε ως την
Περίβλεπτο. Η άνω πόλη επικοινωνούσε με την κάτω μόνο μέσω της πύλης, που
σήμερα είναι γνωστή ως πύλη της Μονεμβασίας, ενώ με τον έξω χώρο με την πύλη
που είναι γνωστή ως σήμερα πύλη τ’ Αναπλιού. Μπροστά από την πύλη αυτή κτίστηκε
σε επόμενη περίοδο προτείχισμα που σχημάτιζε ευρύ πλάτωμα μπροστά από το κυρίως
τείχος. Προτείχισμα και τείχος δημιουργούσαν στο σημείο αυτό ιδιαίτερο φρούριο
για τον αποτελεσματικό έλεγχο των εισερχόμενων και εξερχόμενων ανθρώπων και
αγαθών.
Η ιδιαίτερη
θέση των μοναστηριών που ήταν αφιερωμένα στη Θεοτόκο (της Παντάνασσας στο
ανατολικό σκέλος του πρώτου περιβόλου και οι δύο άλλες μονές στα άκρα του
δεύτερου) δείχνουν ότι η οργάνωση της οχύρωσης της πόλης προέβλεπε ανεξάρτητες
οχυρωμένες μονάδες στα άκρα του οικισμού και στα πλέον ευπρόσβλητα σημεία. Ίσως
δεν είναι τυχαίο ότι και τα τρία μοναστήρια ήταν αφιερωμένα στην Παναγία, όπως
ήταν αφιερωμένη στην Παναγία και η ίδια η Κωνσταντινούπολη. Η κύρια πύλη
εισόδου στη Μεσόχωρα ήταν η πύλη της Μαρμάρας, ενώ άλλες μικρότερες πυλίδες
έχουν αποκαλυφθεί ή εικάζονται ότι υπήρχαν σε συγκεκριμένα σημεία του οικισμού,
κοντά στα μοναστήρια ή στα άκρα μικρών δρόμων που αρχικά έφταναν ως το τείχος.
Οι ορθογώνιοι και οι κυκλικοί πύργοι του τείχους, κτισμένοι σε πυκνή διάταξη
και με ισχυρή αργολιθοδομή, στην οποία παρεμβάλλονταν τούβλα, ενίοτε και με
διακοσμητική διάθεση ή σε ελεύθερη πλινθοπερίκλειστη τοιχοποιία, εξασφάλιζαν
την άμυνα και εντυπωσιάζουν ακόμη και σήμερα.
Βιβλιογραφία (5)▼
Σχόλια (0)▼
Νέο Σχόλιο▼